Wystawa została zorganizowana z okazji jubileuszu 75-lecia istnienia Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku. Składa się niejako z dwóch części: posterowej oraz prezentacji zabytków i obiektów zachowanych w Muzeum z pierwszych lat jego istnienia.
Część posterową zajmuje osiem plansz, na których umieściliśmy informacje dotyczące historii Muzeum i jego szerokiej działalności, a także listę naszych kierowników i dyrektorów oraz lata, w których kierowali instytucją.
Wystawa ukazuje zabytki oraz obiekty, które znajdowały się na naszej pierwszej wystawie poświęconej Mikołajowi Kopernikowi zorganizowanej w 1948 r. i zachowały się do dziś oraz te, pozyskane w kolejnych latach aż do 1970 roku (kiedy zbiory przeniesiono do nowej, obecnej siedziby).
Kiedy w styczniu 1948 r. ówczesny prezydent, Bolesław Bierut, wystąpił z inicjatywą utworzenia w Polsce Muzeum Mikołaja Kopernika, w niespełna siedem miesięcy urządzono pierwszą wystawę. Przedsięwzięcie związane ze stworzeniem nowego muzeum realizował Komitet Fromborski, założony przez Związek historyków Sztuki i Kultury w Warszawie. W zaadaptowanych do funkcji muzealnej dwóch kanonii wewnętrznych, zaaranżowano wystawę, na której umieszczono zabytki lub ich kopie, które zostały udostępnione muzea narodowe. Znalazły się tam m.in. obiekty rzemiosła artystycznego, starodruki, graficzne i malarskie portrety Kopernika, tablice astronomiczne wykonane techniką sgraffita przez Kazimierza Knothego, a także stworzone specjalnie do Muzeum rekonstrukcje przyrządów Kopernika, autorstwa Feliksa i Tadeusza Przypkowskich. Muzeum otrzymało także popiersie Kopernika Teodora Rygiera, model pomnika Bertela Thorvaldsena oraz kopię obrazu Jana Matejki wykonaną przez Annę Szymborską.
Jubileuszowa ekspozycja ukazuje m.in.: gipsowe projekty pomnika Mikołaja Kopernika: T. Breyera (wykonany z przeznaczeniem dla Biblioteki Ambrozjańskiej w Mediolanie w 1950 r., ale ostatecznie znajdujący się w parku w brazylijskiej Kurytybie) oraz drugi model pomnika z 1953 r. podarowany do muzeum przez autorkę L. Nitschową, a znajdujący się przed Pałacem Kultury i Nauki w Warszawie. Prezentujemy również doskonale zachowane plansze ścienne K. Knothego, ukazujące układ Ptolemeusza, Kopernika i Tycho de Brahe, planszę z mapą nieba północnego wg J. Januszowskiego, kopie fotograficzne porterów i przyrządów astronomicznych, a także kilka zabytków rzemiosła przekazanych do zbiorów przez Komitet Fromborski.
Poniżej prezentujemy zdjęcia i widoki pierwszej wystawy, na których odnaleźć możemy wspomniane wyżej obiekty.
W Muzeum zachowała się gablota z pierwszej wystawy, która wykorzystana została na wystawie i w której umieściliśmy dokumenty związane z przynależnością Muzeum do kolejnych instytucji: Związku Historyków Sztuki i Kultury, Ministerstwa Kultury i Sztuki, Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie i podległości do ówczesnego Muzeum Mazurskiego w Olsztynie. Są tam również zapiski pierwszego kierownika i kustosza muzeum Ottona Ślizienia.
„75 lat Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku”
Ekspozycja czasowa w Gmachu Głównym (Dawny Pałac Biskupi)
ul. Katedralna 8, Wzgórze Katedralne, Frombork
grudzień 2023 – luty 2024
Koordynatorka, autorka treści plansz:
Jagoda Semków
Realizacja techniczna wystawy:
Andrzej Długołęcki, Dariusz Grzesiak, Paweł Chorostian
Opracowanie graficzne:
Janusz Goliński
